Somatisch Werk

Wat is somatisch werk?

Somatisch komt van het Griekse woord soma, wat "lichaam" betekent. Somatisch werk is een lichaamsgerichte methode om spanning, stress, en trauma te helen via lichaamssensaties, beweging, ademhaling en aandacht. In plaats van mentale analyse (zoals bij cognitieve therapie), richt somatisch werk zich op de gewaarwordingen van het lichaam.

Het lichaam draagt herinneringen en emoties met zich mee, vaak opgeslagen in het zenuwstelsel. Somatisch werk leert je hoe je deze signalen kunt herkennen en begeleiden.

"Het lichaam liegt niet. Als je echt wilt weten hoe je je voelt, vraag het je lijf." – Onbekend

Waarom somatisch werk?

Voordelen:

  • Vermindering van chronische stress

  • Betere slaap

  • Vermindering van angst en depressie

  • Verbeterde lichaamsbewustzijn en zelfzorg

  • Trauma-verwerking

  • Meer rust en veerkracht

Wanneer helpt somatisch werk?

  • Bij burn-out, overspanning

  • Bij trauma en PTSS

  • Bij vage fysieke klachten zonder medische oorzaak

  • Bij angst, paniek, of onrust

Hoe werkt het zenuwstelsel?

Ons autonome zenuwstelsel bestaat uit:

1. Sympathisch zenuwstelsel (actief)

  • Fight / flight: verhoogde hartslag, alertheid, adrenaline

2. Parasympathisch zenuwstelsel (rust)

  • Rest / digest: vertraging van ademhaling, ontspanning, herstel

3. Dorsale vagus (freeze/freeze collapse)

  • Overweldigd, afgesloten, gevoelloos

Somatisch werk helpt je de signalen van je zenuwstelsel te herkennen en regulatie terug te brengen.

Soorten somatische benaderingen

A. Somatic Experiencing (Peter Levine)

Werkt met traumasporen in het lichaam via langzame, aandachtige gewaarwording.

B. TRE (Tension & Trauma Release Exercises)

Oefeningen die natuurlijke spiertrillingen opwekken om spanning los te laten.

C. Lichaamsgerichte psychotherapie

Combinatie van gesprek en lichaamsbewustzijn.

D. Feldenkrais, Alexandertechniek, Rolfing

Bewustwording via houding en beweging.

E. Polyvagaaltheorie (Stephen Porges)

Inzicht in hoe je zenuwstelsel reageert op veiligheid en gevaar.

Somatisch werk bij trauma

Hoe werkt het?

Trauma zet het lichaam in overlevingsmodus. Somatisch werk laat het lichaam veilig ontladen wat destijds niet kon:

  • Vecht- of vluchtreacties die vastzitten

  • Bevriezing of dissociatie

  • Fysieke blokkades

Begeleiding !

Werk bij diepe trauma's met een getrainde therapeut ! Begin altijd met kleine, veilige stappen.

Veelgestelde vragen (FAQ)

Is somatisch werk spiritueel?
Niet per se. Het is lichaamsgericht. Sommigen ervaren het als verdiepend of spiritueel, anderen puur fysiek.

Kan ik dit zelf doen of heb ik een therapeut nodig?
Je kunt veel zelf doen, zeker bij milde stress of spanningen. Voor trauma of intense emoties: werk met een professional.

Hoe vaak moet ik het doen?
Dagelijks 5-10 minuten kan al verschil maken. Belangrijker is consistentie.

Aanbevolen boeken, bronnen en therapievormen

Boeken:

  • De Tijger Ontwaakt – Peter Levine

  • Traumasporen – Bessel van der Kolk

  • Mijn lichaam, mijn trauma, mijn heling – Resmaa Menakem

  • When the Body Says No – Gabor Maté

Zoek een therapeut:

  • NVLP (Nederlandse Vereniging voor Lichaamsgerichte Psychotherapie)

  • GAT-register (voor alternatieve therapeuten)

Somatisch werk is een krachtige weg naar herstel, zelfkennis en belichaming. In een wereld vol mentale overbelasting is het lichaam je kompas, je anker en je gids. Vertrouw op je lijf. Het weet de weg.

"Je hoeft het niet op te lossen. Je hoeft het alleen maar te voelen."